jezelf beheersen "moet" je leren!

Klinkt misschien ongewoon deze titel. Nochtans lopen veel coachees op een gegeven moment tegen deze lamp. Jezelf beheersen is niet altijd even gemakkelijk. Maar wel een noodzaak om jezelf te ontwikkelen, aan te sturen en blijvende gedragsverandering te bekomen.
Diegene die over zelfbeheersing beschikt blijkt gezonder, succesvoller en zelfs gelukkiger te zijn, zo blijkt uit een onderzoek aan de Universiteit van Stanford in de VS. Daarin werd decennia lang mensen gevolgd van in hun kindertijd.

Je herkent wel die zwakke momenten waarbij we niet in staat zijn - desondanks goeie voornemens - om een dessert te weigeren of een glaasje wijn.

                                       "Wie zijn impulsen controleert is gelukkiger!"

Ook binnen een coaching traject vallen er zwakke momenten.  Waarbij we geen energie hebben of kunnen/willen aanboren om een “ander” gedrag of gedachte te hanteren. Gevolg we hervallen in onze oude gewoontes! Waardoor we ons nog slechter voelen en we zin hebben om op te geven want het lukt me toch blijkbaar niet.

Hoe meer je bewust bent dat dit om de hoek ligt te luren, hoe meer je kan anticiperen hoe hiermee om te gaan. Laat ik je helpen met wat praktische tips om jezelf in de hand te houden.

Tip 1: ANTICIPEER ZWAKKE MOMENTEN

Ken jezelf! Weet waar je door wordt verleid. Bij mij is dat chips met kilo's. Ik laat er zelfs een maaltijd voor staan. Als ik eraan begin ben ik niet te stoppen. Een volledige zak van XL-formaat in één keer zonder mijn hand om te draaien.  Ik plan nu zeer bewust in wanneer ik mag “snacken” en de rest van de tijd komt dat liefst niet in huis. Zo heb ik een coachee en hij laat zich elke morgen vangen door de hoeveelheid mails en zit dan uren zijn mails te lezen en beantwoorden waardoor hij niet aan zijn échte werk toekomt. Als directielid is het beantwoorden van mails niet echt een strategische invulling.  Daarenboven verspilt hij veel kostbare energie.  Tegen de tijd dat hij dan aan het werken gaat (15uur) is hij geestelijk al zo moe dat hij geen fut heeft om er nog aan te beginnen.  Gevolg hij stelt die taak uit tot de volgende dag en valt opnieuw in dezelfde val.

Tip 2: maak het haalbaar en realiseerbaar

Tal van experimenten tonen ons dat als je op te veel zaken tegelijkertijd wil werken je op een bepaald moment bezwijkt. Rome is ook niet op één dag gebouwd.  Ik dien veel coachees aan het begin van een traject in te tomen.  Ze zijn zo enthousiast dat ze zichzelf voorbijlopen en alles meteen willen aanpakken.  Het kan niet snel genoeg gaan.  Langs de ene kant is dit een uiting van hun motivatie en dient dit gewaardeerd te worden.  Langs de andere kant zit er een gevaar van jezelf opbranden.  De coach dient dus zeer waakzaam te zijn. Als je iets moet doen wat een serieuze zelfbeheersing van je vraagt, doe dit dan liefst meteen (’s morgens).  Niet alleen de hoeveelheid maar ook de intensiteit kan je uitmatten. Als je een hele dag een bepaalde drang moet onderdrukken dan bezwijk je op een bepaald moment. Dat is wat ik ook merk bijvoorbeeld rond eten.  De hele dag blijf ik van alle snacks af maar ’s avonds ben ik uitgeput en ga ik voor de bijl. Het feit van dit bewust te herkennen (te weten), kan ik er ook mee omgaan.

Tip 3: disSocieer het gedrag

Het eten van chips is bij mij gelijkgesteld met genieten, voldoening en roept automatisch positieve gevoelens op en gedachten zoals “Je hebt goed en hard gewerkt vandaag dus je hebt dit momentje van genieten verdiend.” Er dient dus een andere associatie te gebeuren want je lichaam en geest zoeken wel deze positieve gevoelens. Hoe kan ik nog genieten?  Wat geeft me ook een zalig ontspannend genieten gevoel: voor mij is dat knuffelen met de hond. Buiten het oproepen van gevoelens kan het ook geassocieerd zijn bij een gebeurtenis, een actie, een gedrag waardoor er een gewoonte is opgetreden. Bijvoorbeeld TV kijken is bij mij uit gewoonte en van kinds af gelijkgesteld aan chips eten. Maar kan nu knuffelen met de hond worden. Bouw wel nog af en toe momenten in waarbij het wel mag (denk aan tip 1).

Tip 4: gedachten zijn krachten

Denk aan iets anders. Oefen jezelf om ipv aan X aan Y te denken. Combineer dit met tegelijkertijd in beweging te blijven. Door te bewegen dien je na te denken over naar waar je gaat waardoor je je brein instructies geeft om op iets anders te focussen. Je kan bijvoorbeeld proberen de film van gisteren terug voor de geest te halen, of overloop je agenda in je hoofd, of haal een grappige gebeurtenis terug voor ogen. Hou jezelf dus mentaal met iets anders bezig en liefst gecombineerd met ook een fysieke bezigheid. Diegene die aan de verleiding zelf denken gaan onmiddellijk voor de bijl!

Tip 5: vermijd de verleiding

Verander je gewoontes, je ritueel, je planning, je reisroute. Wil je niet verleid worden om bijvoorbeeld door je collega te worden uitgehoord over de inhoud van de vergadering, ga dan niet langs haar kantoor.
Wil je niet tot 15uur mails liggen lezen, communiceer aan je team dat je vanaf nu geen mails meer leest bij aanvang van de dag, Maak afspraken rond wat gemaild dient te worden en wat niet, delegeer (zie mijn E-Boek “De kunst van delegeren en loslaten!”) en lees je mails pas om 11.00u zo heb je de ochtenduren waarbij je nog scherp staat, bruist van inspiratie, energie hebt en innovatief kan denken. Uit onderzoek van de Universiteit van Utrecht blijkt
                "Mensen met zelfbeheersing hebben relatief veel verstandige gewoontes!”

Tip 6: Denk aan de beloning

Herinner je nog op de kermismolen hoe je voor de "flosj" te trekken ging als kind. Zorg dat je voor jezelf een wortel voorhoudt. Iets waar je naar uitkijkt; iets dat je leuk gaat vinden. Neem dit niet lichtzinnig.  Dit werkt supergoed maar je dient het ernstig te nemen. Dus schrijf eens op wat je allemaal nog graag zou krijgen als beloning, als herkenning, wat je nog allemaal wil aanschaffen, wat je nog allemaal wil doen, wat je écht zou plezier doen, leuke momenten die je nog wil beleven met wie? enz. Hoe meer je je oefent in het visueel maken van deze (toekomstige) momenten, hoe meer je brein je zal tegenhouden te zwichten voor de verleiding.  Dan voelt deze verleiding en het korte termijn genot aan als een straf aangezien je daardoor een langere termijn genot niet kan krijgen. Hoe meer je het (nu al) ervaart door al je zintuigen aan het werk te zetten, hoe beter het zal werken.  Eén van mijn coachees vertelde me dat ze nog een croisière wou doen en als ze erin slaagt haar gedrag te veranderen op het einde van het coaching traject dan is dat voor haar de kers op de taart.  Ik vroeg haar haar ogen te sluiten en in te beelden dat ze het gehaald had en dus op crosière vertrok.  Beschrijf eens alles wat je ziet, hoort, voelt, ruikt en proeft. We hebben hier een 20tal min voor uitgetrokken voor deze visualisatie oefening en ik zag haar daarna met een grote glimlach en een opgewekt gevoel naar huis vertrekken. Op het einde van het traject gaf ze aan in haar reflectieverslag dat deze oefening voor haar de doorslag had gemaakt om échte verandering te gaan toepassen en te stoppen met excuses bedenken waarom het haar niet lukte.
PS: De crosière is achter de rug en haar kaartje van de Caraïben hangt in mijn kantoor.

Tip 7: Schrijf een brief aan jezelf

Deze tip vinden rationele mensen lastig om te doen.  Een brief schrijven aan mezelf allè … ik zie het zo verschijnen op hun netvlies als ik hun deze opdracht geef.  In deze brief schrijf je aan jezelf waarom je het belangrijk vindt om een verandering door te voeren, wat deze verandering jou gaat opleveren en je omgeving. Je beschrijft ook waarom je denkt dat je erin zal slagen, wat je allemaal in huis hebt van kwaliteiten en sterkten die je zullen helpen deze opdracht tot een goed einde te maken, op wie je kan beroep doen en welke hulpbronnen je allemaal hebt. Je beschrijft ook al een soort “Wat als” scenario waarin je jezelf al tips geeft rond hoe met de verleidingen die er zullen komen om te gaan.  Bijvoorbeeld als je ’s morgens toch de drang voelt en je ziet op je smartphone dat et 60 nieuwe mails zijn binnengekomen dan leg ik mijn smartphone bewust opzij en start met mijn ingeplande eerste activiteit om daarna pas mijn mails te gaan lezen.
Deze brief is minimum één A4 blad en liefst met de hand geschreven niet getypt.  Je waakt erover om in positieve termen te spreken en je schrijft de brief vanuit de "IK" vorm.
Onderzoek aan de universiteit van New York toonde aan dat mensen die een "Wat als" plan hadden opgesteld veel meer zelfbeheersing hadden dan andere.

Heb jij nog tips hierover vul ze gerust hieronder aan?
In mijn E-boek De kunst van effectief delegeren" vind je ook nog vele tips.  Stuur mij een mail en ik bezorg hem jou.