Speciaal voor de rationale denkers onder U,
voor de feitelijke, logische en analytische geesten die beginnen te ontdekken dat de mens een uniek en complex wezen is dat uit veel meer bestaat dan water, bloed, weefsel, spieren, lucht enz. bied ik u hier enkele inzichten die ik gehaald heb uit de neurowetenschappen
(o.a. het boek van Prof. Dr. Christian Keysers, neurowetenschapper is een aanbeveler).
Deze inzichten zijn cruciaal om U te helpen een "mensen manager" te worden.
voor de feitelijke, logische en analytische geesten die beginnen te ontdekken dat de mens een uniek en complex wezen is dat uit veel meer bestaat dan water, bloed, weefsel, spieren, lucht enz. bied ik u hier enkele inzichten die ik gehaald heb uit de neurowetenschappen
(o.a. het boek van Prof. Dr. Christian Keysers, neurowetenschapper is een aanbeveler).
Deze inzichten zijn cruciaal om U te helpen een "mensen manager" te worden.
Al honderden jaren beseffen we dat andermans handelingen en gevoelens van invloed kunnen zijn op de onze. Dank zij de vorderingen in de neurowetenschap en vooral de ontdekking van onder andere spiegelneuronen beseffen we meer en meer hoe rechtstreeks deze ‘virtuele’ verbinding is. Kijk maar eens naar onderstaand film fragment uit Dr.No van James Bond.
Wat zijn spiegelneuronen?
Spiegelneuronen spiegelen het gedrag en de emoties van mensen om ons heen, zodat die anderen als het ware deel van ons gaan uitmaken. Ze hebben een tweeledig doel: ze nemen de wereld waar en ze reageren erop. Om te begrijpen hoe spiegelneuronen werken is het belangrijk om te begrijpen hoe neuronen werken over het algemeen. Neuronen in de hersenen zijn kleine verwerkingseenheden binnen een centrale verwerkingsketen. Ze ontvangen binnenkomende signalen van de neuronen voor hen en geven uitgaande signalen aan de neuronen na hen. Die signalen bestaan uit chemische stofjes. Een neuron geeft kleine hoeveelheden neurotransmitters af: chemische stofjes die boodschappen overbrengen tussen neuronen. Die overdracht vindt plaats bij de zenuwuiteinden, de zogeheten synapsen. Daar stromen de stoffen over naar het volgende neuron in de keten. De hersenen bevatten circa honderd miljard neuronen die met elkaar verbonden zijn via synapsen. Spiegelneuronen zijn drietalig, dit betekent dat ze de aanblik, het geluid en de uitvoering van een handeling combineren. Een voorbeeld is het reclamespotje van Coca-Cola
Spiegelneuronen spiegelen het gedrag en de emoties van mensen om ons heen, zodat die anderen als het ware deel van ons gaan uitmaken. Ze hebben een tweeledig doel: ze nemen de wereld waar en ze reageren erop. Om te begrijpen hoe spiegelneuronen werken is het belangrijk om te begrijpen hoe neuronen werken over het algemeen. Neuronen in de hersenen zijn kleine verwerkingseenheden binnen een centrale verwerkingsketen. Ze ontvangen binnenkomende signalen van de neuronen voor hen en geven uitgaande signalen aan de neuronen na hen. Die signalen bestaan uit chemische stofjes. Een neuron geeft kleine hoeveelheden neurotransmitters af: chemische stofjes die boodschappen overbrengen tussen neuronen. Die overdracht vindt plaats bij de zenuwuiteinden, de zogeheten synapsen. Daar stromen de stoffen over naar het volgende neuron in de keten. De hersenen bevatten circa honderd miljard neuronen die met elkaar verbonden zijn via synapsen. Spiegelneuronen zijn drietalig, dit betekent dat ze de aanblik, het geluid en de uitvoering van een handeling combineren. Een voorbeeld is het reclamespotje van Coca-Cola
Ons verlangen naar een Coca-Cola wordt aangewakkerd omdat de auditieve spiegelneuronen zorgen voor de activering van motorprogramma’s die we associëren met de consumptie van het product en het plezier dat we daaraan zullen beleven.
De empirische onderzoeken en wetenschappelijke testen van de neurowetenschappers laten ons zien dat we niet alleen door onze gedachten verbonden zijn maar ook doordat we ons inbeelden dat we hetzelfde ondergaan (inleven of in de plaats stellen). De neurowetenschappers hebben aangetoond dat onze hersenen onze eigen handelingen en emoties koppelen aan die van anderen. Dat doen ze spontaan, daar is geen bewuste inspanning voor nodig. De structuur van onze hersenen maakt ons tot uitermate sociale en empathische wezens. Onze verwachting van wat anderen gaan doen is gebaseerd op wat we zelf zouden doen.
Om de innerlijke toestand van een persoon te begrijpen is het belangrijk dat je inwendig zelf kan nabootsen wat die persoon juist vertoont. Bijvoorbeeld om je echt voor te kunnen stellen wat het moet zijn om blij te zijn met een 18 op 20 voor een bepaalde test, observeer de gelaatsuitdrukking van de persoon en ga dit inwendig reproduceren, kopiëren, nabootsen (zet dit zelfde gezicht op) en wordt je gewaar van wat je nu door je aders en in je hoofd voelt doorstromen.
We nemen ook vaardigheden over van anderen door elkaar te observeren. Een gekend voorbeeld is dat van Japanse aapjes die hun aardappelen in zout water spoelen alvorens ze op te eten. Zij zijn de enige aapsoort die dit doet en de jonge aapjes leren deze vaardigheid van de volwassen dieren. Dit is een plaatselijke traditie geworden, en het gebruik wordt vaak gezien als een voorbeeld van cultuur, dat wil zeggen de overdracht van kennis binnen een samenlevingsverband.
Ons eigen lichaam wordt actief als we iemand iets zien doen.
Onderzoek met fMRI-en PET-scans (Positron Emissie Tomografie) heeft aangetoond waar precies in de hersenen de activiteit ontstaat bij de aanblik/het geluid en bij de uitvoering van handelingen.
Wat ook blijkt uit onderzoek is dat empathische mensen meer spiegelen. We zijn niet allemaal even meevoelend; sommige mensen kijken naar “triestige” scènes zonder ook maar enige traan of emotie. Bij anderen rollen de tranen van de wangen tot lang na de film is gedaan. Mark Davis van de universiteit van Texas in Austin heeft een indicator ontwikkeld die U kan vertellen hoe empathisch U bent.
De ontdekking van spiegelneuronen was voor de meeste wetenschappers een echte verrassing. Dankzij deze hersencellen kunnen we een vluchtige blik werpen op de trucs waarmee de hersenen begrip opbrengen voor de medemens. Als we de handelingen van anderen interpreteren via onze eigen motorische programma’s, hebben onze eigen programma’s grote invloed op onze waarneming van anderen. Ons spiegelsysteem is dus niet volledig gevormd bij de geboorte, maar kan worden uitgebreid door ervaringen waardoor we diezelfde handelingen bij anderen gaan waarnemen. Als je bepaalde handelingen van anderen goed wilt begrijpen, moet je die anderen niet alleen bestuderen maar zorgen dat je je die vaardigheden zelf eigen maakt.
De ontdekking van spiegelneuronen heeft ook een ingrijpende verandering teweeggebracht in de manier waarop we tegen een ander fundamenteel menselijk talent aan kijken, namelijk leren door te observeren. We steken een heleboel op door simpelweg anderen te observeren. Culturele overdacht verwijst vaak naar dit verbijsterende vermogen om in hoog tempo vaardigheden en kennis over te nemen van anderen. Onze hedendaagse cultuur kan alleen functioneren omdat we ons niet beperken tot het gedrag waarmee we zijn geboren of dat we door vallen en opstaan leren.
Spiegelneuronen activeren tijdens het kijken naar een handeling de eigen manier van de waarnemer om een soortgelijke handeling uit te voeren, en dit is vooral van belang hij het reproduceren van andermans handelingen. Maar nog belangrijker is de wetenschap dat het spiegelsysteem doelgericht is. Dit suggereert dat we tijdens de waarneming niet zozeer de willekeurige details leren van hoe ons voorbeeld zijn doel bereikt, maar wat hij heeft bereikt of wilde bereiken.
Het spiegelsysteem slaat een brug tussen de geesten van twee mensen en laat zien dat onze hersenen fundamenteel sociaal zijn. In zeker opzicht voelen we wat er in hun hoofd omgaat. We komen niet ter wereld met een stel hersenen dat zich uitsluitend met onszelf bezighoudt, maar met een stel hersenen dat in staat is om met andere mensen mee te voelen. Onze hersenen zijn zo gebouwd dat ze reageren op de mensen in onze omgeving. Niet voor niks dat men meer en meer intuïtie als het zesde zintuig bestempeld waar men terecht rekening moet mee houden en waar men kan op bouwen.
Het lichaam is onlosmakelijk verbonden met de geest. Bij de verwerking van andermans emoties zijn er twee mechanismen betrokken. De eerste Direct Facial Mimicry of gelaatsmimicry genoemd, is afgeleid uit de conclusie dat gelaatsuitdrukkingen van een waarnemer vaak die van de geobserveerde personen nabootst. Als we iemand een grimas van pijn zien maken dan vertrekt ons eigen gezicht alsof wij ook pijn hebben. Daaruit kunnen we de emotionele staat van die persoon afleiden, doordat we de configuratie van onze eigen (nagebootste) gezichtsuitdrukkingen voelen. Het tweede mechanisme, Direct Emotional Contagion (emotionele besmetting) is afgeleid uit de waarneming dat we ons verdrietig voelen als we in de buurt van droevige mensen verkeren bijvoorbeeld.
Sommige mensen lijken bijzonder goed te zijn in het spiegelen van handelingen, anderen in het spiegelen van andermans emoties, en sommigen zijn in geen van beide echt goed. Empathie moet dus gezien worden als een mozaïek van losse onderdelen die samen het uiteindelijke beeld opbouwen van wat er in anderen omgaat.
Onderzoek naar de verschillen in geslachten heeft uitgewezen dat de meeste mannen even empathisch zijn als de meeste vrouwen. Het verschil in empathie is eerder toe te schrijven aan situatie gebonden factoren die empathie moduleren. Op dit ogenblik is men nog verder onderzoek hieromtrent aan het doen.
* Extracten uit het boek “Het empathische brein” van Prof. Dr. Christian Keysers (Nederlands Instituut voor Neurowetenschappers) voor meer info www.nin.knaw.nl
PS: Wil je hier zelf mee aan de slag en hierop werken dan is een coach aangewezen om je daarbij te helpen en je eerste stappen te zetten.
De empirische onderzoeken en wetenschappelijke testen van de neurowetenschappers laten ons zien dat we niet alleen door onze gedachten verbonden zijn maar ook doordat we ons inbeelden dat we hetzelfde ondergaan (inleven of in de plaats stellen). De neurowetenschappers hebben aangetoond dat onze hersenen onze eigen handelingen en emoties koppelen aan die van anderen. Dat doen ze spontaan, daar is geen bewuste inspanning voor nodig. De structuur van onze hersenen maakt ons tot uitermate sociale en empathische wezens. Onze verwachting van wat anderen gaan doen is gebaseerd op wat we zelf zouden doen.
Om de innerlijke toestand van een persoon te begrijpen is het belangrijk dat je inwendig zelf kan nabootsen wat die persoon juist vertoont. Bijvoorbeeld om je echt voor te kunnen stellen wat het moet zijn om blij te zijn met een 18 op 20 voor een bepaalde test, observeer de gelaatsuitdrukking van de persoon en ga dit inwendig reproduceren, kopiëren, nabootsen (zet dit zelfde gezicht op) en wordt je gewaar van wat je nu door je aders en in je hoofd voelt doorstromen.
We nemen ook vaardigheden over van anderen door elkaar te observeren. Een gekend voorbeeld is dat van Japanse aapjes die hun aardappelen in zout water spoelen alvorens ze op te eten. Zij zijn de enige aapsoort die dit doet en de jonge aapjes leren deze vaardigheid van de volwassen dieren. Dit is een plaatselijke traditie geworden, en het gebruik wordt vaak gezien als een voorbeeld van cultuur, dat wil zeggen de overdracht van kennis binnen een samenlevingsverband.
Ons eigen lichaam wordt actief als we iemand iets zien doen.
Onderzoek met fMRI-en PET-scans (Positron Emissie Tomografie) heeft aangetoond waar precies in de hersenen de activiteit ontstaat bij de aanblik/het geluid en bij de uitvoering van handelingen.
Wat ook blijkt uit onderzoek is dat empathische mensen meer spiegelen. We zijn niet allemaal even meevoelend; sommige mensen kijken naar “triestige” scènes zonder ook maar enige traan of emotie. Bij anderen rollen de tranen van de wangen tot lang na de film is gedaan. Mark Davis van de universiteit van Texas in Austin heeft een indicator ontwikkeld die U kan vertellen hoe empathisch U bent.
De ontdekking van spiegelneuronen was voor de meeste wetenschappers een echte verrassing. Dankzij deze hersencellen kunnen we een vluchtige blik werpen op de trucs waarmee de hersenen begrip opbrengen voor de medemens. Als we de handelingen van anderen interpreteren via onze eigen motorische programma’s, hebben onze eigen programma’s grote invloed op onze waarneming van anderen. Ons spiegelsysteem is dus niet volledig gevormd bij de geboorte, maar kan worden uitgebreid door ervaringen waardoor we diezelfde handelingen bij anderen gaan waarnemen. Als je bepaalde handelingen van anderen goed wilt begrijpen, moet je die anderen niet alleen bestuderen maar zorgen dat je je die vaardigheden zelf eigen maakt.
De ontdekking van spiegelneuronen heeft ook een ingrijpende verandering teweeggebracht in de manier waarop we tegen een ander fundamenteel menselijk talent aan kijken, namelijk leren door te observeren. We steken een heleboel op door simpelweg anderen te observeren. Culturele overdacht verwijst vaak naar dit verbijsterende vermogen om in hoog tempo vaardigheden en kennis over te nemen van anderen. Onze hedendaagse cultuur kan alleen functioneren omdat we ons niet beperken tot het gedrag waarmee we zijn geboren of dat we door vallen en opstaan leren.
Spiegelneuronen activeren tijdens het kijken naar een handeling de eigen manier van de waarnemer om een soortgelijke handeling uit te voeren, en dit is vooral van belang hij het reproduceren van andermans handelingen. Maar nog belangrijker is de wetenschap dat het spiegelsysteem doelgericht is. Dit suggereert dat we tijdens de waarneming niet zozeer de willekeurige details leren van hoe ons voorbeeld zijn doel bereikt, maar wat hij heeft bereikt of wilde bereiken.
Het spiegelsysteem slaat een brug tussen de geesten van twee mensen en laat zien dat onze hersenen fundamenteel sociaal zijn. In zeker opzicht voelen we wat er in hun hoofd omgaat. We komen niet ter wereld met een stel hersenen dat zich uitsluitend met onszelf bezighoudt, maar met een stel hersenen dat in staat is om met andere mensen mee te voelen. Onze hersenen zijn zo gebouwd dat ze reageren op de mensen in onze omgeving. Niet voor niks dat men meer en meer intuïtie als het zesde zintuig bestempeld waar men terecht rekening moet mee houden en waar men kan op bouwen.
Het lichaam is onlosmakelijk verbonden met de geest. Bij de verwerking van andermans emoties zijn er twee mechanismen betrokken. De eerste Direct Facial Mimicry of gelaatsmimicry genoemd, is afgeleid uit de conclusie dat gelaatsuitdrukkingen van een waarnemer vaak die van de geobserveerde personen nabootst. Als we iemand een grimas van pijn zien maken dan vertrekt ons eigen gezicht alsof wij ook pijn hebben. Daaruit kunnen we de emotionele staat van die persoon afleiden, doordat we de configuratie van onze eigen (nagebootste) gezichtsuitdrukkingen voelen. Het tweede mechanisme, Direct Emotional Contagion (emotionele besmetting) is afgeleid uit de waarneming dat we ons verdrietig voelen als we in de buurt van droevige mensen verkeren bijvoorbeeld.
Sommige mensen lijken bijzonder goed te zijn in het spiegelen van handelingen, anderen in het spiegelen van andermans emoties, en sommigen zijn in geen van beide echt goed. Empathie moet dus gezien worden als een mozaïek van losse onderdelen die samen het uiteindelijke beeld opbouwen van wat er in anderen omgaat.
Onderzoek naar de verschillen in geslachten heeft uitgewezen dat de meeste mannen even empathisch zijn als de meeste vrouwen. Het verschil in empathie is eerder toe te schrijven aan situatie gebonden factoren die empathie moduleren. Op dit ogenblik is men nog verder onderzoek hieromtrent aan het doen.
* Extracten uit het boek “Het empathische brein” van Prof. Dr. Christian Keysers (Nederlands Instituut voor Neurowetenschappers) voor meer info www.nin.knaw.nl
PS: Wil je hier zelf mee aan de slag en hierop werken dan is een coach aangewezen om je daarbij te helpen en je eerste stappen te zetten.